pompoen

Pompoen

Pompoen is een komkommerachtige plant, afkomstig uit Zuid-Amerika en Azië. In de familie van de kalebassen vind je knotsgekke plantensoorten in alle mogelijke vormen en kleuren. Courgette hoort er trouwens ook bij (een zogenaamde 'zomerpompoen'). Pompoen heeft een rankende groeiwijze en overwoekert een groot oppervlak met zijn grote bladeren en prachtige, oranje bloemen (het vruchtbeginsel).

In Midden- en Zuid-Amerika werden al tussen 9000 en 7000 jaar v.Chr. pompoenen verbouwd. In de 16e eeuw werd de pompoen voor het eerst in Europa geïntroduceerd.

Terwijl men vroeger vooral reuzenpompoenen kweekte met een verbluffende opbrengst heeft men nu, onder impuls van biologische telers, ingezien dat de kleinvruchtige rassen op het vlak van smaak veel beter scoren.

Soorten

  • Oranje hokkaidopompoen

Eén van de meest smaakvolle rassen is de Hokkaido-pompoen. Hokkaido is de naam van een noordelijk gelegen Japans eiland, waar tot op vandaag deze specifieke soort pompoen gekweekt wordt. In 1957 bracht een Japanse professor zaden van deze pompoensoort mee naar Europa. Al snel bleek dat de plant ook in ons klimaat bijzonder goed gedijt. De beste gekende Hokkaido-variant is de oranje, eerder kleine pompoen (kastanjepompoen). Deze beste gekende pompoen is een echte all-rounder in de keuken met een vrij zachte, zoete smaak. Van Hokkaido pompoenen kan je de schil mee consumeren. 

  • Groene pompoen

Donkergroen van buiten, fel oranje van binnen. Deze hokkaïdo-variant is zeer lekker om te eten: zelfs een beetje zoeter dan een butternut pompoen, met een ietwat kastanje- of nootachtige volle smaak. Past ook goed in gebak. Eetbare, maar iets taaiere schil.

  • Blue Ballet

Een Hokkaïdo-variant met een blauwgrijze schil, geschikt voor lange bewaring. De Blue Ballet pompoenen zijn werkelijk heerlijk van smaak, ze doen zelfs ergens aan kastanjes denken. Makkelijk te schillen (zachte schil) maar dat hoeft niet: de schil is ook eetbaar. 

  • Blue Kuri

Blauwgrijze platronde pompoen, geschikt voor lange bewaring. Het geel-oranje dik en zoetige vruchtvlees is rijk van smaak. Eetbare schil.

  • Groene pompoen / Sweet mama

Een hybride mergpompoen met donkergroene schil en zacht, goudgeel vruchtvlees. Vanbinnen is hij wonderlijk diep oranje tot geel. Ook deze Sweet Mama heeft een eerder zoete smaak. Van deze groene pompoentjes kan je de schil mee consumeren. Sweet Mama kan vrij goed bewaard worden, maar onderaan kunnen scheurtjes ontstaan (telers spreken in dit verband over 'het apenpoepje').

  • Butternut

Van de Butternut of flespompoen, een peervormige variëteit en een absolute topper uit de 'Single Malt'-klasse, heb je vast al wel gehoord. Deze Butternut behoort tot de familie van de muskaatpompoenen. Deze worden allen gekenmerkt door een schil die uiteindelijk beige tot oranje wordt. Het boterzachte oranje vruchtvlees krijgt na het bakken of roosteren een zoete, nootachtige smaak. Eetbare schil met een specifieke bloemige smaak. Indien gewenst kan je de schil makkelijk verwijderen met een dunschiller. Ook de Muscat de Provence behoort tot deze familie.

  • Spaghettipompoen

Het houdt maar niet op met al die pompoenvariëteiten, er bestaan ook nog spaghettipompoenen. Deze langwerpige, veelal gestreepte, pompoenen vallen uiteen in spaghettislierten na het garen. Je kan deze het beste halveren, besprenkelen met olijfolie, peper en zout, om ze dan 40 tot 50 minuten te garen in oven (200°C). Daarna kan je het vruchtvlees er uit schrapen met een vork, je tovert zo de spaghettislierten tevoorschijn!

Bewaring

Pompoen kan ook aangesneden nog ruim een week bewaren. Het beste verwijdert men de pitten, legt men de twee lege helften terug tegen elkaar en stopt men de groente in een plastic zak in de koelkast. Anderzijds kan een goed uitgerijpte pompoen op een droge, niet te koude plaats onverpakt tot in het voorjaar worden gestockeerd en vervolgens geconsumeerd.

Gezondheid

Het vruchtvlees van pompoen is een weldaad voor je gezondheid. Het bevat veel ijzer, caroteen en vitamine C. Detail is het feit dat pompoen (vooral rauw) een waterafdrijvende werking heeft, doch in normale hoeveelheden kan dat geen kwaad.

Bereiding

Pompoen is heerlijk in velerlei warme bereidingen. Van de meeste soorten is de schil ook eetbaar.

De schil van hokkaido’s en flespompoenen kun je zonder problemen eten. De schil van die laatste heeft echter wel een specifieke smaak. Indien je wil kan je die wel makkelijk verwijderen met een dunschiller. De schil van een spaghettipompoen is minder geschikt voor consumptie.

Er zijn een aantal traditionele gerechten waarin pompoenpuree verwerkt wordt, zoals pompoentaart, pompoensoep en pompoenbrood. Naast de oliehoudende zaden zijn ook de pompoenbloemen eetbaar. In Mexico wordt deze bloem dikwijls in de keuken gebruikt bij de garnering en decoratie van gerechten. De pompoenbloem heeft van nature een zachte smaak en kan voor allerlei doeleinden in de keuken worden gebruikt. In de meeste keukens wordt de pompoenbloem gevuld of voorzien van een deeglaagje alvorens gefrituurd te worden. Zie ook courgettebloem.

Recepten